Nguyễn Du
Nguyễn Du 阮攸 (13/1/1766 - 16/9/1820) tự Tố Như 素如, hiệu Thanh Hiên 清軒, quê gốc làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, nhưng sinh và trải qua thời niên thiếu ở Thăng Long. Cha là Nguyễn Nghiễm đã làm tới chức tể tướng triều Lê. Mẹ là bà Trần Thị Tần, vợ thứ ba của Nguyễn Nghiễm, người xứ Kinh Bắc (Nguyễn Nghiễm có tám vợ, hai mươi mốt người con). Mười tuổi, Nguyễn Du mồ côi cha, mười ba tuổi mồ côi mẹ. Vì thế tiếng là con quan đại thần nhưng ngay từ thời thơ ấu Nguyễn Du đã phải sống vất vả thiếu thốn. Truyện Kiều và Văn chiêu hồn, hai kiệt tác chữ Nôm của Nguyễn Du...
Nguồn: thivien.net
Highlights
Đoạn Trường Tân Thanh (truyện Kiều)
Lỗi Dương Đỗ Thiếu Lăng mộ kỳ 1
Độ Hoài hữu cảm Văn thừa tướng
Thanh Hiên Thi Tập - Mười năm gió bụi (1786-1795) (30 poems)
Tự thán kỳ 1 自嘆其一 • Than thân kỳ 1
Tự thán kỳ 2 自嘆其二 • Than thân kỳ 2
Thu chí (II) 秋至 • Thu đến (II)
Thu dạ kỳ 1 秋夜其一 • Đêm thu kỳ 1
Thu dạ kỳ 2 秋夜其二 • Đêm thu kỳ 2
Tống Nguyễn Sĩ Hữu nam quy 送阮士有南歸
Lưu biệt Nguyễn đại lang 留別阮大郎
Ký mộng 記夢 • Ghi lại giấc mộng
Đại nhân hí bút 代人戲筆 • Thay người khác, viết đùa
Vị Hoàng doanh 渭潢營 • Quân doanh Vị Hoàng
Độ Phú Nông giang cảm tác 渡富農江感作 • Qua sông Phú Nông cảm tác
Ký mộng 記夢 • Ghi lại giấc mộng
Dao vọng Càn Hải từ 遙望乾海祠 • Xa trông đền Càn Hải
Tái du Tam Điệp sơn 再踰三疊山 • Vượt lại đèo Ba Dội
Giang đình hữu cảm 江亭有感 • Cảm tác ở đình bên sông
Hoàng Mai kiều vãn diểu • Chiều đứng trên cầu Hoàng Mai ngắm cảnh
Thanh Hiên Thi Tập - Dưới Chân Núi Hồng (1796 - 1802) (30 poems)
My trung mạn hứng 縻中漫興 • Cảm hứng trong tù
Phúc Thực Đình 復實亭 • Trả lời anh Thực Đình
Độ Long Vĩ giang 渡龍尾江 • Qua sông Long Vĩ
Ký Huyền Hư tử 寄玄虛子 • Gửi anh Huyền Hư
Ký giang bắc Huyền Hư tử 寄江北玄虛子 • Gửi anh Huyền Hư ở bắc sông
Ký hữu (I) 寄友 • Gửi bạn (I) - ND
Biệt Nguyễn đại lang kỳ 1 別阮大郎其一 • Từ biệt anh Nguyễn kỳ 1
Biệt Nguyễn đại lang kỳ 2 別阮大郎其二 • Từ biệt anh Nguyễn kỳ 2
Biệt Nguyễn đại lang kỳ 3 別阮大郎其三 • Từ biệt anh Nguyễn kỳ 3
Ngọa bệnh kỳ 1 臥病其一 • Nằm bệnh kỳ 1
Ngoạ bệnh kỳ 2 臥病其二 • Nằm bệnh kỳ 2
Mạn hứng 漫興 • Cảm hứng lan man
Thanh Hiên Thi Tập - Làm quan ở Bắc Hà (1802 - 1804) (18 poems)
Ký hữu (II) 寄友 • Gửi bạn (II) - ND
Mộ xuân mạn hứng 暮春漫興 • Cảm hứng cuối xuân
Thanh Quyết giang vãn diểu • Chiều ngắm cảnh sông Thanh Quyết
Đồng Lư lộ thượng dao kiến Sài Sơn 同廬路上遙見柴山
Đồng Lung giang 同籠江 • Sông Đồng Lung
Lạng Sơn đạo trung 諒山道中 • Trên đường đi Lạng Sơn
Quỷ Môn đạo trung 鬼門道中 • Trên đường qua Quỷ Môn
Đề Nhị Thanh động 題二青洞 • Đề động Nhị Thanh
Vọng Phu thạch 望夫石 • Đá Vọng Phu
Xuân tiêu lữ thứ 春宵旅次 • Đêm xuân lữ thứ
Điệp tử thư trung 蝶死書中 • Bướm chết trong sách
Khổng tước vũ 孔雀舞 • Chim công múa
Nam Trung tạp ngâm - Làm quan ở Huế (1805 - 1808) (18)
Phượng Hoàng lộ thượng tảo hành 鳳凰路上早行
Mộng đắc thái liên kỳ 1 夢得採蓮其一
Ngẫu thư công quán bích 偶書公館壁 • Tình cờ đề vách công quán
Ngẫu đề 偶題 • Ngẫu nhiên đề vịnh
Nam Trung tạp ngâm - Làm quan ở Quảng Bình (1809 - 1812) (18)
Tái thứ nguyên vận 再次原韻 • Hoạ nguyên vần bài trước
Thành hạ khí mã 城下棄馬 • Ngựa bỏ chân thành
Độ Linh giang 渡靈江 • Qua đò sông Gianh
Y nguyên vận ký Thanh Oai Ngô Tứ Nguyên
Tiễn ông Ngô Nhữ Sơn ra làm hiệp trấn Nghệ An
Bắc hành tạp lục (04/1813 - 03/1814) (85)
Lạng thành đạo trung • Trên đường đi Lạng thành
Lưu biệt cựu khế Hoàng • Từ biệt bạn cũ họ Hoàng
Mạc phủ tức sự 幕府即事 • Trạm nghỉ chân tức sự
11. Giáp Thành Mã Phục Ba miếu
Ninh Minh giang chu hành 寧明江舟行
Thuyền xuôi ghềnh Đại Than, nước lũ dâng cao, ngập cả những chỗ hiểm trở
Thái Bình thành hạ văn xuy địch
Thái Bình mại ca giả 太平賣歌者 • Người hát rong ở Thái Bỉnh
Chu hành tức sự 舟行即事 • Đi thuyền hứng viết
21. Sơn Đường dạ bạc 山塘夜泊 • Đêm đậu thuyền ở Sơn Đường
Thương Ngô tức sự 蒼梧即事 • Tức cảnh ở Thương Ngô
Thương Ngô mộ vũ 蒼梧暮雨 • Mưa chiều ở Thương Ngô
Dương Phi cố lý 楊妃故里 • Quê cũ Dương Quý Phi
Tương giang dạ bạc 湘江夜泊 • Đêm Đậu Thuyền Trên Sông Tương Giang
Tương Đàm điếu Tam Lư đại phu kỳ 1
31. Qua Tương Đàm viếng Tam Lư đại phu kỳ 2
Phản chiêu hồn 反招魂 • Chống bài “Chiêu hồn”
Lỗi Dương Đỗ Thiếu Lăng mộ kỳ 1
Lỗi Dương Đỗ Thiếu Lăng mộ kỳ 2
41. Hán Dương vãn diểu • Ngắm cảnh chiều ở Hán Dương
Lý gia trại tảo phát • Buổi sáng từ nhà họ Lý ra đi
Vũ Thắng quan 武勝關 • Ải Vũ Thắng
Độ Hoài hữu cảm Văn thừa tướng
Thất thập nhị nghi trủng 七十二疑冢
Liêm Pha bi 廉頗碑 • Bia Liêm Pha
61. Kinh Kha cố lý
Nơi Nhạc Vũ Mục rút quân ở Yển Thành
Kê Khang cầm đài 嵇康琴臺 • Đài gảy đàn của Kê Khan
71. An Huy đạo trung
Đồ trung ngẫu hứng • Ngẫu hứng giữa đường
Đào Hoa đàm Lý Thanh Liên cựu tích
Trên đường đến trạm Đào Hoa kỳ 2
81. Đài đá chia kinh của thái tử Chiêu Minh nhà Lương