Liêm Pha bi 廉頗碑 • Bia Liêm Pha
Nguyễn Du
Liêm Pha vong khứ Võ An tướng,
Tứ thập vạn nhân đồng huyệt táng.
Nhũ xú tiểu nhi dị ngôn binh,
Nhất quốc trường thành đồ tự táng.
Ký khổn trọng nhậm tu lão thành,
Nội thẩm quốc thế ngoại địch tình.
Sở dĩ lâm địch năng chế thắng,
Đoan tại quyên cừu tri phụ kinh.
Nhất quốc lưỡng hổ bất khả phạm,
Nhị thập dư niên thuỳ dữ tranh.
Tướng quân tại thời, Triệu dĩ trọng,
Tướng quân khứ thời linh Triệu khinh.
Sở hận sàm nhân chức thê phỉ,
Hà tu nhất thực tam di thỉ.
Bạch đầu khứ hậu bất trùng lai,
Hàm Đan chi sự khả tri hĩ.
Triệu vong Tần kế tam thiên niên,
Tướng quân danh tự chí kim truyền.
Ma sa cổ kiệt tam thái tức,
Bột bột tráng khí tưởng kiến kỳ sinh tiền.
Kim nhân bất thiểu thực đa nhục,
Cơ linh gia dưỡng vô di súc.
Thanh bình thời tiết vô chiến tranh,
Nhất khẩu hùng đàm bất sổ Liêm Pha dữ Lý Mục.
Liêm Pha bỏ đi, Võ An làm tướng
Bốn chục vạn người bị chôn sống
Hôi sữa huyênh hoang nói việc binh
Một bức trường thành đành bỏ uổng
Trọng trách cõi bờ giao lão thành
Hiểu rõ thế nước, biết địch tình
Sở dĩ gặp địch giành thắng lợi
Nhờ nghĩ tới nước, quên thân mình
Một nước hai hổ, sao xâm phạm
Trên hai chục năm, ai dám hơn
Ông còn, nước Triệu được coi trọng
Ông mất, nước Triệu bị coi thường
Gièm pha miệng lưỡi nghe đáng giận
Đặt chuyện một bữa ba lần són
Người bạc đầu đi không trở về
Hàm Đan ra sao ai biết được
Triệu mất, Tần nối ba nghìn niên
Tên tuổi tướng quân nay còn truyền
Ta chùi bia cổ, than thở mãi
Tưởng thấy hùng khí lúc sinh tiền
Đời nay lắm kẻ ăn nhiều thịt
Trong nhà hết sạch cả súc vật
Gặp buổi thanh bình không chiến tranh
Miệng nói hùng hồn, bất kể Liêm Pha lẫn Lý Mục
bản dịch của Đặng Thế Kiệt