The Tale of Kiều
by Nguyễn Du
Ch. 46: Kiều Took Revenge
Translated by Vuong Thanh
tranh họa sĩ Ngọc Mai
Chapter 46: Kiều Took Revenge
At the headquarters, on a relaxing day with Từ,
Kiều leisurely told him her life story, her past misfortunes.
The times when she was in Vô Tích and at Lin-tzu, where she was
the victim of cruel deceptions and had suffered horribly.
Now that she has a life with some ease,
there’s still gratitude and revenge in her heart.
Lord Từ heard her story from start to finish.
Angered at the injustice she suffered,
his fury broke out like thunder.
Troops were brought to attention, officers selected.
Under the flag, he gave the order for them to leave immediately.
Following their red flags, the troops moved swiftly.
One troop will go to Vô Tích, the other: Lin-tzu.
For those who were unfaithful to Kiều or dealt with her cruelly,
Từ gave the order to arrest and bring them in for questioning.
Then he sent a herald carrying his arrow, a symbol of his power,
to protect and ensure the safety of the Thúc family.
An arrow-bearing herald was also sent to invite
Miss Hoạn’s housekeeper and the prioress, Giác Duyên, to come.
In a solemn ceremony, Lord Từ told the troops his wife’s story.
Hearts rose in indignation, all wanted to carry out his orders.
The revenge of Heaven’s justice is truly appalling.
All those that needed to be arrested were caught and brought in.
The garrison was full of men holding big swords and long spears.
Inside and outside, many lines of soldiers stood to attention.
All was ready with an imposing severity.
Cannons crowded the place, flags’ shadows covered the courtyard.
The commander’s tent was erected in the middle of the camp.
Lord Từ sat next to his wife.
When the first round of drums just ended,
a roll call had been taken of those arrested.
Từ said to Kiều: “Favors and grudges between you and them,
I’ll leave you all powers to act as you wish to honor justice .”
Kiều replied, “Relying on your omnipotence,
I’d like to first thank my benefactors.
Repay my gratitude first, then take revenge.”
Từ said, “Do as you please.”
Ch. 46: Kiều Trả Thù
Trong quân có lúc vui vầy
2290. Thong dong mới kể sự ngày hàn vi:
Khi Vô Tích, khi Lâm Tri
Nơi thì lừa đảo, nời thì xót thương.
Tấm thân rày đã nhẹ nhàng
Chút còn ân oán đôi đàng chưa xong.
2295. Từ Công nghe nói thủy chung
Bất bình nổi trận đùng đùng sấm vang.
Nghiêm quân tuyển tướng sẵn sàng
Dưới cờ một lệnh vội vàng ruổi sao .
Ba quân chỉ ngọn cờ đào
2300. Đạo ra Vô Tích, đạo vào Lâm Tri.
Mấy người phụ bạc xưa kia
Chiếu danh tầm nã bắt về hỏi tra
Lại sai lệnh tiễn truyền qua
Giữ giàng họ Thúc một nhà cho yên . *
2305. Mụ quản gia, vãi Giác Duyên
Cũng sai lệnh tiễn đem tin rước mời
Thệ sư kể hết mọi lời
Lòng lòng cũng giận, người người chấp uy!
Đạo trời báo phục chỉn ghê
2310. Khéo thay! Một mẻ tóm về đầy nơi
Quân trung gươm lớn, giáo dài
Vệ trong thị lập, cơ ngoài song phi
Sẵn sàng tề chỉnh uy nghi
Bác đồng chật đất, tinh kỳ rợp sân.
2315. Trướng hùm mở giữa trung quân
Từ Công sánh với phu nhân cùng ngồi
Tiên nghiêm trống chửa dứt hồi
Điểm danh trước dẫn chực ngoài cửa viên.
Từ rằng: “ân, oán hai bên
2320. Mặc nàng xử quyết báo đền cho minh.”
Nàng rằng: “Nhờ cậy uy linh,
Hãy xin báo đáp ân tình cho phu
Báo ân rồi sẽ trả thù.”
Từ rằng: “Việc ấy phó cho mặc nàng.”
* giữ giàng: giữ gìn
A sword-bearing orderly was sent to summon Thúc-Sinh.
His face seemed to change color to indigo, and his body quivered.
She said, “My debts of gratitude to you weigh a thousand mountains. Your old friend at Lin-tzu, do you still remember?
Like the two morning and evening stars, we cannot be united.
You know whose fault it was, as I would not let you down.
A hundred rolls of brocade, a thousand liangs of silver.
These gifts just show my gratitude, it’s not to repay what I owed you.
Your wife’s devilish and wicked.
This time the thief and the old woman he robbed will meet!
The ant had not crept around the edge of the cup for long.
Her wicked plot I will repay in full.
Looking at Thúc Sinh’s face at that moment,
one can see his face drenched in sweat, as if he’d been in the rain.
His heart felt both a joy and a dread that he couldn’t contain.
He was joyful for Kiều’s situation, but felt a deep fear for his wife.”
The housekeeper and the prioress were called in next.
After introductions, they were invited to sit in places of honor.
Kiều held their hands, and showed them her face.
And said, “Slave Flower and Pure Spring are also me!
I remember my days of misfortunes. A mountain of gold can hardly
compensate the kindness and compassion you’d showed me.
These thousand taels of gold are just a token of my gratitude.
No amount of gold can balance the scale of a mother’s heart.”
Startled, the two women did not know what to say.
They were half terrified, and half happy for her.
2325. Cho gươm mời đến Thúc lang
Mặt như chàm đổ, mình dường giẽ run.
Nàng rằng: “Nghĩa trọng nghìn non
Lâm Tri người cũ, chàng còn nhớ không?
Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng
2330. Tại ai, há dám phụ lòng cố nhân.
Gấm trăm cuốn bạc nghìn cân
Tạ lòng dễ xứng, báo ân gọi là!
Vợ chàng quỷ quái tinh ma,
Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau!
2335. Kiến bò miệng chén chưa lâu,
Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa .”
Thúc Sinh trông mặt bấy giờ
Mồ hôi chàng đã như mưa ướt đầm.
Lòng riêng mừng sợ khôn cầm
2340. Sợ thay mà lại mừng thầm cho ai.
Mụ già, sư trưởng thứ hai
Thoắt đưa đến trước vội mời lên trên:
Dắt tay mở mặt cho nhìn:
“Hoa Nô kia với Trạc Tuyền cũng tôi.
2345. Nhớ khi lỡ bước xẩy vời
Non vàng chưa dễ đền bồi tấm thương
Nghìn vàng gọi chút lễ thường
Mà lòng phiếu mẫu mấy vàng cho cân?”
Hai người, trông mặt tần ngần
2350. Nửa phần khiếp sợ, nửa phần mừng vui
Kiều said to them, “Please stay here for a while.
And watch how I take my revenge!”
Immediately, she ordered her soldiers to bring in the prisoners.
The lists of their offenses were also brought in.
Under the flags, soldiers unsheathed their swords.
The main culprit had the name of Hoạn-Thư.
On seeing her, Kiều greeted, saying:
“Madam, so you too have to come here today.
Among the women, very rare are those with several hands. *
In the old days, very rare are those who wear multiple faces. *
And nowadays, very rare are those that have multiple livers. *
A beautiful woman should be gentle and caring by nature.
The more wicked she is, the heavier her karmic debts.”
Fear took away Hoạn Thư’s soul and wits.
She prostrated herself and carefully chose words to implore:
“I’m just a petty-minded woman.
Jealousy is just a common trait of a person.
Please think of when I let you go to the shrine,
and when you left the house, I did not pursue.
In my heart, I respect and admire you.
But sharing a husband, who would be easy to oblige who.
I regret that I had put thorns on your path.
Can your generous heart give me some mercy?”
Kiều praised, “You are a really smart and clever woman
who knows exactly the proper things to say.”
Kiều thought, “If I forgave her, her life’s fortunate.
If I don’t, it would seem that I am a petty-minded person.
Well, if she already regretted her actions.”
Kiều then gave an order to free Hoạn Thư.
In gratitude, Hoạn Thư made her kowtows in the courtyard.
A line of captives bounded together by chains was led in.
Kiều said, “The High Heavens cast a wide net.
Those who harm people will be harmed. The cause is not from me.”
* A person has only 1 face, 1 liver and 2 hands. Kiều was implying that no matter how clever or powerful (multiple hands), how deceitful (multiple faces), how daring, tough (multiple livers), Hoạn Thư is, she cannot escape her punishment.
Nàng rằng: Xin hãy rốn ngồi
Xem cho rõ mặt, biết tôi báo thù!
Kíp truyền chư tướng hiến phù
Lại đem các tích phạm tù hậu tra.
2355. Dưới cờ, gươm tuốt nắp ra
Chính danh thủ phạm tên là Hoạn Thư.
Thoạt trông nàng đã chào thưa:
Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây?
Đàn bà dễ có mấy tay
2360. Đời xưa mấy mặt, đời này mấy gan?
Dễ dàng là thói hồng nhan
Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều!
Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu
Khấu đầu dưới trướng, liệu điều kêu ca
2365. Rằng: Tôi chút dạ đàn bà
Ghen tuông thì cũng người ta thường tình
Nghĩ cho khi gác viết kinh
Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo
Lòng riêng riêng những kính yêu
2370. Chồng chung, chưa dễ ai chiều cho ai
Trót lòng gây việc chông gai
Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng?
Khen cho: “Thật đã nên rằng
Khôn ngoan đến mực nói năng phải lời.”
2375. Tha ra thì cũng may đời
Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen.
Đã lòng tri quá thì nên *
Truyền quân lệnh xuống trường tiền tha ngay.
Tạ lòng lạy trước sân may
2380. Cửa viên lại dắt một dây dẫn vào
Nàng rằng: “Lồng lộng trời cao
Hại nhân, nhân hại, sự nào tại ta?”
* tri quá: biết lỗi
Firstly, Bạc Hạnh and Bạc Bà were brought forward.
On one side, it’s Hawk and Hound, on the other, Sở Khanh.
Then came Dame Tú and Scholar Mã.
These criminals deserved the fates that await them.
Orders were given to the executioner.
What oaths they made, those punishments will be applied.
Blood flowed, flesh hacked to pieces.
Whoever saw was terrified.
Let it be known that everything is by the will of heaven.
Betrayal of trust is not worth it when the betrayed takes revenge.
The rogues and the cruel ones,
they reap what they sow, and no one will pity them.
The site of the executions was crowded with Từ’s troops.
The executions happened In daylight for everyone to see.
Seeing the revenges that Kiều took,
the nun, Giác Duyên, hurriedly, bid her farewell to return home.
Kiều said, “A rare chance, once in a thousand years.
Rare are the times that we old friends have a chance to chat.
We’ll soon be going our separate paths.
I would not know where you will be and how to visit you.”
The nun replied, “It won’t be long.
In five years, we’d see each other again. I remembered the day
when I was taking a foot journey in a distant land,
I met the nun, Tam Hợp, who’s a prophet.
She told me the times that we’ll meet again.
This year is one, the next five years from now.
We’ve seen that her prediction is not wrong.
The first part realized, the second must also be true.
We still have many ties together.
Our relationship has not come to an end yet. No hurry.”
Kiều replied, “Prophecy of predestination.
Since she said it, it must be true.
If you happen to meet her again,
please ask her to foretell my fortune for me.”
Giác Duyên readily agreed,
then said farewell and left.
Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà
Bên là Ưng, Khuyển, bên là Sở Khanh.
2385. Tú Bà cùng Mã Giám Sinh
Các tên tội ấy đáng tình còn sao.
Lệnh quân truyền xuống nội đao
Thề sao thì lại cứ sao gia hình
Máu rơi thịt nát tan tành
2390. Ai ai trông thấy hồn kinh phách rời.
Cho hay muôn sự tại trời
Phụ người, chẳng bõ khi người phụ ta!
Mấy người bạc ác tinh ma
Mình làm mình chịu kêu mà ai thương.
2395. Ba quân đông mặt pháp trường
Thanh thiên, bạch nhật rõ ràng cho coi
Việc nàng báo phục vừa rồi
Giác Duyên vội vã gởi lời từ quy
Nàng rằng: Thiên tải nhất thì *
2400. Cố nhân đã dễ mấy khi bàn hoàn *
Rồi đây bèo hợp mây tan
Biết đâu hạc nội mây ngàn là đâu!
Sư rằng: Cũng chẳng bao lâu
Trong năm năm lại gặp nhau đó mà
2405. Nhớ ngày hành cước phương xa
Gặp sư Tam Hợp vốn là tiên tri
Bảo cho hội ngộ chi kỳ
Năm nay là một nữa thì năm năm
Mới hay tiền định chẳng lầm
2410. Đã tin điều trước ắt nhằm việc sau
Còn nhiều ân nghĩa với nhau
Cơ duyên nào đã hết đâu, vội gì.”
Nàng rằng: Tiền định tiên tri
Lời sư đã dạy ắt thì chẳng sai
2415. Họa bao giờ có gặp người
Vì tôi cậy hỏi một lời chung thân.”
Giác Duyên vâng dặn ân cần
Tạ từ thoắt đã dời chân cõi ngoài.
* thiên tải nhất thì: ngàn năm một dịp, ý là rất hiếm.
* bàn hoàn: gần gụi, vui vẻ với nhau.