The Tale of Kiều
by Nguyễn Du
Ch. 18: Kiều Fell Into Dame Tú’s Hands
Translated by Vuong Thanh
Chapter 18: Kiều Fell Into Dame Tú’s Hands
Through many unknown mountains and streams,
Lin-Tzu took one full month to arrive.
As the carriage stopped before the entrance gate,
she saw a person immediately walked out.
At first glance, one would notice her skin’s pallid.
What does she feed on to be so bulky, so tall and big?
Before the coach, with wanton cheerfulness, she gave greetings.
At her bidding, Kiều meekly went inside the house.
On one side were some girls with finely trimmed eyebrows.
On the other were seated some playboys, about four or five.
In between was an altar, and above it
hanged a statue with white eyebrows.
By the customs of the brothels since ancient times,
this profession has for patron this fellow.
Day and night, they worship him with incense and flowers.
When some jinxed gal has two few customers,
in front of him, she would take off her dress,
burns incense and mumbles some prayers.
She’d then take the altar flowers and put them under her mat.
Then butterflies would come all around her in swarms.
Ch. 18: Kiều Rơi Vào Tay Tú Bà
Những là lạ nước lạ non
Lâm Truy vừa một tháng tròn tới nơi (920)
Xe châu dừng bánh cửa ngoài
Rèm trong đã thấy một người bước ra
Thoắt trông nhờn nhợt màu da
Ăn gì cao lớn đẫy đà làm sao!
Trước xe lơi lả han chào (925)
Vâng lời nàng mới bước vào tận nơi
Bên thì mấy ả mày ngài
Bên thì ngồi bốn năm người làng chơi
Giữa thì hương án hẳn hoi
Trên treo một tượng trắng đôi lông mày (930)
Lầu xanh quen lối xưa nay
Nghề này thì lấy ông này tiên sư
Hương hôm hoa sớm phụng thờ
Cô nào xấu vía có thưa mối hàng
Cởi xiêm lột áo sỗ sàng (935)
Trước thần sẽ nguyện mảnh hương lầm rầm
Đổi hoa lót xuống chiếu nằm,
Bướm hoa bay lại ầm ầm tứ vi!
Confused, not aware of what it was,
Kieu knelt down as told; the bawd then prayed:
“May this shop’s business thrive with fortune’s blessings.
That each day and night is a festive celebration.
May all men who see her love her,
and come flocking like orioles and swallows.
May love letters and appointments be aplenty.
To show one satisfied customer out the front door,
and welcome a new one from the back.”
Strange words to Kieu’s ears, she did not understand.
She vaguely realized that something was very amiss.
After another ceremony of the ancestral altar,
Dame Tú installed herself cross-legged on the bed.
She ordered: “Kowtow to your mother here,
then go and kowtow to your uncle over there.”
Kiều said: “By misfortune, I’m living a drifting-duckweed life, separated from my kin.
With my humble lot, I am resigned to the role of a concubine.
For what reason is an oriole turned into a swallow?
I’m too young and inexperienced to know what my real status is.
All the usual marriage ceremonies were celebrated.
Bridal presents, nuptial rites, wedding procession and all.
We live together and had shared intimacy between spouses.
But now, you have changed the roles and ranks.
Please allow me to ask you for a few words of clarification.
Kiều còn ngơ ngẩn biết gì
Cứ lời lạy xuống mụ thì khấn ngay: (940)
“Cửa hàng buôn bán cho may
Đêm đêm Hàn thực, ngày ngày Nguyên tiêu *
Muôn nghìn người thấy cũng yêu
Xôn xao oanh yến rập rìu trúc mai
Tin nhạn vẩn lá thư bài (945)
Đưa người cửa trước rước người cửa sau.”
Lạ tai nghe chửa biết đâu
Xem tình ra cũng những màu dở dang.
Lễ xong hương hỏa gia đường
Tú Bà vắt nóc lên giường ngồi ngay (950) *
Dạy rằng: “Con lạy mẹ đây
Lạy rồi sang lạy cậu mày bên kia.”
Nàng rằng: “Phải bước lưu ly *
Phận hèn vâng đã cam bề tiểu tinh *
Điều đâu lấy yến làm oanh (955)
Ngây thơ chẳng biết là danh phận gì
Đủ điều nạp thái vu quy *
Đã khi chung chạ lại khi đứng ngồi
Giờ ra thay mặt đổi ngôi
Dám xin gửi lại một lời cho minh.” (960) *
* Tết Hàn Thực vào mùng 3, tháng 3 âm lịch. Tết Nguyên Tiêu ngày rằm tháng giêng.
* vắt nóc: chân nọ vắt trên chân kia. Tiếng miền trung.
* lưu ly: lưu lạc và ly tán. Bước lưu ly: bước đường khốn cùng và trôi nổi.
* nạp thái: lễ nộp đồ sính lễ
* tiểu tinh: nghĩa đen: sao nhỏ, nghĩa bóng: vợ bé
* cho minh: cho minh bạch rõ ràng.
After hearing her words, the woman understood what’d happened.
She then flew into a furious rage:
“It’s so plainly obvious.
She took away my husband alive.
I told him to go and bring some lass back here,
And put her to work as a hostess to help us earn our bread.
But that unfaithful knave! That inhuman rogue!
With his damn lust, he had to play with her first.
Now that her virginity is no more,
It’s over! Over! The money that I’d put up had gone to hell!
You there had been sold to me.
In my house, you have to live by my rules.
When that old man tried to take you with his dirty trick,
why didn’t you slap his face, but listened to him instead.
Why did you so meekly lie there and submit to his lust?
A young chit, yet did you already have so early an itch to ply your trade?
I must teach you what my rules are!”
Grabbing a whip, she’s about to pounce and lash.
Mụ nghe nàng nói hay tình
Bấy giờ mới nổi tam bành mụ lên:
“Này này sự đã quả nhiên
Thôi đà cướp sống chồng min đi rồi *
Bảo rằng đi dạo lấy người (965)
Đem về rước khách kiếm lời mà ăn
Tuồng vô nghĩa ở bất nhân
Buồn mình trước đã tần mần thử chơi
Màu hồ đã mất đi rồi *
Thôi thôi vốn liếng đi đời nhà ma! (970)
Con kia đã bán cho ta
Nhập ra phải cứ phép nhà tao đây
Lão kia có giở bài bây *
Chẳng văng vào mặt mà mày lại nghe
Cớ sao chịu tốt một bề (975)
Gái tơ mà đã ngứa nghề sớm sao?
Phải làm cho biết phép tao! “
Chập bì tiên rắp sấn vào ra tay. *
* chồng min: tiếng địa phương miền trung: chồng tao.
* mầu hồ: mầu mịn bóng của vải lụa khi chưa mất chất hồ. Mầu hồ đã mất là không còn nguyên nữa, mất tân.
* bài bây: trò bậy bạ
* bì tiên: roi da