The Tale of Kiều
by Nguyễn Du
Ch. 2: Đạm Tiên's Grave
Translated by Vuong Thanh 

Chapter 2: Đạm Tiên’s Grave  


Like a sparrow moving back and forth on a spindle,

spring days came and went ever so quickly.

Already it was more than sixty days into the season.

Young grass stretched a fresh greenness to the far horizon.

On the pear branches, sprinkled a few white flowers.

It’s Qingming day in March when the tombs of loved ones

are visited and cleaned, and the festival,

“Treading on the Grass”, is a celebration of spring.

 

Near and far, young people were eager to go out on a walk.

The two sisters also prepared for their spring day outing.

The streets were full of well-dressed scholars and fair maidens.

Horses and carriages moved unceasingly like water.

The roads were jam-packed with people.

As the two sisters came up to the burial mounds,

ashes of golden rolls and paper money,

scattered by the wind, lay all over the grounds…



Chương 2: Thăm Mộ Đạm Tiên


Ngày xuân con én đưa thoi (39)

Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi  

Cỏ non xanh tận chân trời

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa

Thanh-minh, trong tiết tháng ba   *

Lễ là tảo mộ, hội là Đạp-thanh.   *

 

 


 Gần xa nô nức yến oanh  (45)

Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân

Dập dìu tài tử giai nhân

Ngựa xe như nước, áo quần như nêm

Ngổn ngang gò đống kéo lên

Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay…  (50)

 


* Thanh-minh: ngày lễ tưởng niệm và quét mộ tổ tiên, vào tháng tư mùng 4 hoặc 5. Âm lịch thì vào tháng 3.

* Đạp Thanh: đi chơi xuân (giẫm trên cỏ xanh – dạo chơi trên bãi cỏ xanh).

Gradually, the sun moved to the West.

The sisters wistfully headed for home.

Pacing leisurely alongside a streamlet,

the scenery was painting-like delicate.

Here, the water curved around a bend.

There, a little bridge across the waters, at the far end.

Suddenly, a lowly mound of earth on the trailside appeared,

where the sad-looking grass looked half yellow, and half green.

Kiều asked, “Why is it that in the Qingming festival,

there’s no incense for this burial grave?”

 

Vuong Quan, the youngest brother, replied:

“‘Tis the grave of Đạm Tiên, once a well-known songstress.

She’s renowned for her talents and beauty.

Outside her door, there was no lack of butterflies and bees.

But the fate of a beauteous woman has ever been fragile.

In the mid of her blooming youth, the heavenly fragrant flower

had departed from this world forever. 

 

There was a man from a faraway place.

Attracted by her fame, he wanted to meet her.

The love boat’d just arrived in the harbor,

but the brooch already broken, the vase shattered.

Her empty room, lifelessly cold and silent.

Green moss already started to cover

the traces of horses and carriages of her admirers.”

Tà tà bóng ngả về tây

Chị em thơ thẩn dan tay ra về

Bước lần theo ngọn tiểu khê

Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh

Nao nao dòng nước uốn quanh  (55)

Nhịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.

Sè sè nấm đất bên đường

Dầu dầu ngọn cỏ, nửa vàng nửa xanh

Rằng: Sao trong tiết Thanh-minh

Mà đây hương khói vắng tanh thế mà?  (60)

 

Vương Quan mới dẫn gần xa:

“Đạm Tiên nàng ấy xưa là ca nhi

Nổi danh tài sắc một thì

Xôn xao ngoài cửa, hiếm gì yến oanh

Phận hồng nhan có mong manh  (65)

Nửa chừng xuân, thoắt gẫy cành thiên hương.

 

 

Có người khách ở viễn phương

Xa nghe cũng nức tiếng nàng tìm chơi

Thuyền tình vừa ghé đến nơi

Thì đà trâm gãy bình rơi bao giờ!  (70)

Buồng không lạnh ngắt như tờ

Dấu xe ngựa đã rêu lờ mờ xanh… 

The man shed tears and cried:

“How regretful that we are not destined for each other.

If we cannot in this lifetime be together,

here’s a token of love to inspire Fate

to let us meet in some future lives and become heart-mates.”

He then bought a rosewood coffin and arranged a lavish funeral. 

Countless sunrises and sunsets since then had passed.

Her grave seldom saw any visitor as it was ownerless!

 

Kiều’s heart was already filled with some prior melancholy.

After hearing the story, her pearl teardrops  started to fall profusely.

“Alas! How painful is the destiny of a woman!

It’s said that an unhappy fate is our common lot.

Alas! How pitiless the Creator is!

To lay waste to a maiden’s youth and wither her beauty.

When alive, she’s the wife of many a man.

When dead, she becomes a ghost with not a single husband!

Where are her ardent lovers now? 

Where are those beauty-craving admirers? 

As there’s no one to think of her,

I will burn a few incense sticks.

Call it a meeting of sympathetic hearts on the road.

Hopefully, she in the underworld will know.”

Khóc than khôn xiết sự tình
Khéo vô duyên bấy là mình với ta
Đã không duyên trước chăng mà  (75)
Thì chi chút ước gọi là duyên sau
Sắm sanh nếp tử, xe châu   *
Vùi nông một nấm, mặc dầu cỏ hoa
Trải bao thỏ lặn, ác tà
Ấy mồ vô chủ, ai mà viếng thăm!”  (80)

 

Lòng đâu sẵn mối thương tâm
Thoạt nghe Kiều đã đầm đầm châu sa:
“Đau đớn thay, phận đàn bà!
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung

Phũ phàng chi bấy Hoá công!  (85)
Ngày xanh mòn mỏi, má hồng phôi pha

Sống làm vợ khắp người ta
Hại thay! Thác xuống làm ma không chồng!
Nào người phượng chạ, loan chung
Nào người tích lục tham hồng là ai?  (90) *
Đã không kẻ đoái, người hoài
Sẵn đây ta thắp một vài nén hương
Gọi là gặp gỡ giữa đường
Hoạ là người dưới suối vàng biết cho.”

 

 

* nếp tử, xe châu: quan tài bằng gỗ tử, và xe đưa tang có rèm châu.

* thỏ lặn, ác tà: thỏ chỉ mặt trăng, ác là kim ô, con quạ vàng, chỉ mặt trời. Ý là ngày tháng trôi qua.

* tích lục (tiếc mầu xanh bóng  của tóc) tham hồng (tham mầu đỏ của má hồng) – chỉ những người tham luyến sắc đẹp giai nhân .

She muttered prayers in tones high and low.
Then made a bow before leaving the grave.
Under the twilight, the grass was withered.
The wind blew lightly through the shivering weeds.
She pulled down a silver brooch from her hair.
And carved on the tree a four-line, three-rhyme stanza.
Then, as if falling into a state of enchantment,
she stood motionless and lost herself in thought.
Her lovely face turned sad and pensive.
Immersed in sorrow, streams of pearly tears kept falling.

 

Vân said, “My sister, you are ridiculous
to have spare teardrops to weep for people of long ago.”

Kiều replied, “Since time immemorial,

the cruelty of Fate has never spared any woman.

Just thinking of this makes me grieve.
Seeing her lying there, I wonder what’s in store for my future?”

 

Quan cut in, “My dear sister,
Each line you speak gets harder and harder on the ears.
The atmosphere here is spirit-heavy and gloomy.
Evening shadow descending and the way home still far.”

 

Kiều said: “Those talented elites,
Their bodies may perish, but their spiritual essences will persist.
Who knows if kindred souls will not together meet?
Wait a little while, she may show herself soon.”


Lầm rầm khấn khứa nhỏ to  (95)
Sụp ngồi, vài gật trước mồ, bước ra
Một vùng cỏ áy bóng tà
Gió hiu hiu thổi một và bông lau.
Rút trâm sẵn dắt mái đầu
Vạch da cây, vịnh bốn câu ba vần  (100)
Lại càng mê mẩn tâm thần
Lại càng đứng lặng tần ngần chẳng ra
Lại càng ủ dột nét hoa
Sầu tuôn đứt nối, châu sa vắn dài!

 

Vân rằng: “Chị cũng nực cười  (105)

“Khéo dư nước mắt, khóc người đời xưa!”

Rằng: “Hồng nhan tự nghìn xưa

Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu

Nỗi niềm tưởng đến mà đau

Thấy người nằm đó, biết sau thế nào?”  (110)

 

Quan rằng: “Chị nói hay sao

Mỗi lời là một vận vào khó nghe!

Ở đây âm khí nặng nề

Bóng chiều đã ngả, dậm về còn xa.”

 

Kiều rằng: “Những đấng tài hoa  (115)

Thác là thể phách, còn là tinh anh

Dễ hay tình lại gặp tình

Chờ xem, ắt thấy hiển linh bây giờ.”

The words barely spoken with no forthcoming reply
when a strong whirlwind suddenly from nowhere arose.
Violently, it shook the trees, causing flowers and leaves to fall.
And threw whiffs of perfume in the air.
Following the path the whirlwind took ,
they saw fresh and clear footprints on the moss.

 

On seeing this, everyone was a little terrified.
Kiều spoke: “This’s the power of true faith and trust.
Sympathetic souls are bound to meet each other.
If we’re to be sisters, care not that we are from different worlds.”
In heartfelt gratitude to Đạm Tiên for showing her presence,
Kiều added to the recent verses a few more lines.
Her sensitive heart was full of feelings and inspiration.
On the foot of the tree, an old-style poem was inscribed.


Một lời nói chửa kịp thưa
Phút đâu trận gió cuốn cờ đến ngay  (120)
Ào ào đổ lộc, rung cây
Ở trong dường có hương bay ít nhiều
Đè chừng ngọn gió lần theo
Dấu giày từng bước in rêu rành rành…

 

Mặt nhìn ai nấy đều kinh  (125)
Nàng rằng: “Này thực tinh thành chẳng xa
Hữu tình ta lại gặp ta
Chớ nề u hiển, mới là chị em.”
Đã lòng hiển hiện cho xem
Tạ lòng, nàng lại nối thêm vài lời  (130)
Lòng thơ lai láng bồi hồi

Gốc cây, lại vạch một bài cổ thi.


            Previous                Next