Đặng Trần Thường

Đặng Trần Thường 鄧陳常 (1759-1813) là công thần khai quốc nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam, người huyện Chương Đức, nay là huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Ông đỗ sinh đồ về cuối đời nhà Lê. Sau khi nhà Lê mất, ông xin ra làm quan với nhà Tây Sơn nhưng không được tiếp nhận nên vào Gia Định, theo giúp Nguyễn Ánh lập nhiều công trạng làm đến chức Tán lý. Bình định xong, lĩnh chức Binh bộ Bắc Thành, rồi được triệu về kinh làm Binh bộ Thượng thư.

Sau này, vì làm gian sắc phong thần cho Hoàng Ngũ Phúc, tướng của chúa Trịnh vào bậc phúc thần, triều đình kết án phải tội chém. Nhưng rồi ông lại được tha. Đặng Trần Thường trước có hiềm khích với Lê Chất, nên Chất mới bới những việc sai phạm của Thường như khi ra coi tàu binh ở Bắc Thành, có giấu thuế đầm ao và dinh điền. Thường lại bị bắt giam. Trong ngục, Trần Thường tỏ ý mỉa mai, đến tai đình thần, nên khi kết án, đình thần xử tội giảo (thắt cổ chết). Tương truyền Đặng Trần Thường ở trong ngục có làm bài Hàn vương tôn phú bằng quốc âm để ví mình như Hàn Tín đời nhà Hán.