Phỏng Diệu Sơn động chi tác 訪妙山洞之作 • Làm khi thăm động Diệu Sơn
Trịnh Sâm
訪妙山洞之作
Phỏng Diệu Sơn động chi tác
Làm khi thăm động Diệu Sơn
天將虛室廠巑岏，
Thiên tương hư thất xưởng toàn ngoan,
妙跡仍傳在此間。
Diệu tích nhưng truyền tại thử gian.
一竅斜穿千古月，
Nhất khiếu tà xuyên thiên cổ nguyệt,
半窗府瞰九迴灘。
Bán song phủ hám cửu hồi than.
鯨覺夢雲中響，
Hoa kình giác mộng vân trung hưởng,
石象安禪雪後班。
Thạch tượng an thiền tuyết hậu ban.
海宇正逢清帖會，
Hải vũ chinh phùng thanh thiếp hội,
毫端收括錦江山。
Hào đoan thu quát cẩm giang san.
Động Diệu Sơn tức hang Màu, ở huyện Cẩm Thuỷ, Thanh Hoá. Đại Việt sử ký tục biên chép “Năm Canh Dần (1770), chúa Trịnh Sâm vào phía Tây, tuần hành xứ Thanh Hoá, sửa lăng miếu, xem núi sông, coi trấn ở, xét quan lại, thăm hỏi ẩn tình của dân, khen thưởng các quân...” Bài thơ được làm trong thời gian này, và được khắc trên vách đá ở động. Bài thơ cũng được chép trong các sách Hoàng Việt địa dư chí, Lịch triều hiến chương loại chí (Phan Huy Chú), Thanh Hoá kỷ thắng (Hoàng Mậu, Lê Bá Đằng), Trịnh gia chính phả (Trịnh Như Tấu).
Bản dịch của (Không rõ):
Lưng trời nhà trống đá chon von,
Cảnh thắng trần gian dấu vẫn còn.
Một lỗ tòm hom lòng giếng thẳm,
Nửa rèm quanh quất nước ghềnh tuôn.
Chày kinh khua mộng mây đường vẳng.
Yên tượng pha sương đá chửa mòn.
Trời bể rõ ràng cơ thịnh trị.
Bút thần họp tả cảnh giang sơn.
Bản dịch của Hồng Phi:
Nhà không, hang rộng mênh mông,
Dấu thiêng mầu nhiệm truyền trong động này.
Giếng xưa soi bóng còn đây,
Một ghềnh nước chảy vòng xoay chín lần.
Chuông vang thức tỉnh mộng trần,
Cửa thiền voi phục sau tuần mưa ngâu.
Thanh bình non nước bấy lâu,
Giang sơn gấm vóc hiện đầu bút lông.