Ngự chế đề Từ Thức động
Trịnh Sâm
御製題徐式峝
Ngự chế đề Từ Thức động
Thơ của vua đề động Từ Thức
舟程乘興訪徐郎,
Chu trình thừa hứng phỏng Từ lang,
Nhân nhàn rỗi đi thuyền tới thăm Từ Thức,
峝口依然鎖夕陽。
Động khẩu y nhiên toả tịch dương.
Cửa động khép lại sau bóng chiều tà.
碧掛霓裳光綺繡,
Bích quải nghê thường quang ỷ tú,
Xiêm áo như treo trên cao sáng lấp lánh,
石敲鳳管響宮商。
Thạch xao phụng quản hưởng cung thương.
Gió mưa gõ vào đá vang lên điệu cung thương.
僊婚自昔三生契,
Tiên hôn tự tích tam sinh khế,
Lời thề duyên tiên hò hẹn kiếp ba sinh,
塵海經今幾度揚。
Trần hải kinh kim kỷ độ dương.
Biển dâu nay đã bao lần thay đổi.
莫說瑤池乘駿日,
Mạc thuyết Dao Trì thừa tuấn nhật,
Đừng cho rằng thời gian nơi cõi tiên trôi nhanh,
斯遊何異閬蓬鄉?
Tư du hà dị lãng Bồng hương?
Vui chơi ở chốn đó chừng ấy cũng đã đủ rồi.
bản dịch của Hồng Phi
Rời thuyền thừa hứng viếng Từ Công
Cửa động y nguyên khoá ánh hồng
Xiêm nắng biếc treo rờn gấm vóc
Gió mưa đá gõ vọng cung thương
Duyên tiên từ thuở ba sinh hẹn
Dâu bể nay đà mấy độ dâng
Chớ bảo Dao Trì ngày thấm thoắt
Chơi đây nào khác dạo Bồng hang?
Động Từ Thức còn gọi là động Bích Đào, thuộc địa phận xã Nga Thiện, huyện Nga Sơn, Thanh Hoá, là một cảnh đẹp nổi tiếng của nước ta, có liên quan đến câu chuyện Từ Thức gặp tiên chép trong Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ. Hiện nay còn thấy hai bài thơ chữ Hán khắc trên vách động, một bài của Lê Quý Đôn được người sau cho khắc trên phiến đá dựng trong cửa động vào năm 1905, và một của chúa Trịnh Sâm đề năm 1771.
Lạc khoản: “Nhật Nam nguyên chủ đề, Tân Mão trọng xuân, thần Cao Bác phụng tả” 日南元主題,辛卯仲春,臣高搏奉寫 (Nhật Nam nguyên chủ làm, tháng 2 năm Tân Mão (3-1771), thần Cao Bác vâng lệnh viết). Học giả Hương Nao cho rằng Cao Bác chính là Lê Quý Đôn.