Ngôn chí bài 18 (Một thuyền câu)

Thương Lang mấy khảm một thuyền câu,

Cảnh lạ đêm thanh hứng bởi đâu.

Nguyệt mọc đầu non kình dõi tiếng, (1)

Khói tan mặt nước thận không lầu. (2)

Giang sơn dạm được đồ hai bức,

Thế giới đông nên ngọc một bầu.

Ta ắt lòng mừng Văn Chính nữa, (3)

Vui xưa chẳng quản đeo âu.

(1) Kình 鯨: Theo truyền thuyết, bồ lao 蒲牢 là tên một loài thú ở biển, rất sợ cá kình, khi bị cá kình đánh thì rống lên. Làm chày nện chuông hình cá kình để chuông kêu lớn.

(2) Thận 蜃: Một tiếng gọi tóm cả các loài sò hến. Ánh sáng soi bể giọi lên trên không thành ra lâu đài tráng lệ, muôn hình ngàn trạng. Ngày xưa cho là vì con sò thần nó hoá ra và gọi là thận lâu hải thị 蜃樓海市 chợ biển lầu thận, chỉ cảnh tượng hư ảo.

(3) Văn Chính 文正: Tên thuỵ của Phạm Trọng Yêm 范仲淹(989-1052). Bài Nhạc Dương lâu ký 岳陽樓記 của ông có câu: “Tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc” 先天下之憂而憂，後天下之樂而樂 (Lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ).

Nguyễn Trãi