Độc thán 獨嘆 • Than một mình
Nguyễn Khuyến
Thập niên hồi thủ độc sầu dư,
Thế sự nhân tình tiệm bất như.
Đồng loại tương tranh trúc phược trúc,
Lợi tâm vô yếm ngư thôn ngư.
Khả liên kim nhật thuỳ vi ngạnh,
Sở dĩ tiền nhân dục phế thư.
Ký ngữ thành môn tương thức giả,
Phong trần mãn lộ vị quy dư.
獨嘆
十年回首獨愁予，
世事人情漸不如。
同類相爭竹縛竹，
利心無厭魚吞魚。
可憐今日誰為梗，
所以前人欲廢書。
寄語城門相識者，
風塵滿路未歸歟。
Ngoảnh lại mười năm trước mà lòng ta buồn riêng,
Thế thái nhân tình đều dần dần khác xưa.
Cùng giống mà tranh giành nhau, thật là tre trói tre,
Lòng tham lợi quá đỗi thành ra cá lại nuốt cá.
Đáng thương thay, nỗi khổ ngày nay bởi ai mà nên?
Vi vậy người xưa đã muốn bỏ sách xuống mà than thở!
Gửi lời nhắn người quen biết ở nơi thành thị,
Gió bụi đầy đường rồi mà còn chưa về ư?
Bản dịch của Đỗ Ngọc Toại
Ngoảnh lại mười năm đã chán ghê!
Thói đời ngày một khác dần đi.
Lòng tham không chán, cá ăn cá,
Cùng giống tranh nhau, tre trói tre.
Chẳng biết vì ai nên nỗi ấy?
Trách nào bỏ sách, chuyện xưa kia.
Nhắn người quen thuộc nơi thành thị:
Gió bụi mà sao vẫn chưa về?