Vãn thiếp Phạm thị 輓妾范氏 • Khóc thiếp họ Phạm
Nguyễn Khuyến
Vãn thiếp Phạm thị
Ai ai nhĩ Phạm ky (cơ),
Tòng ngã kim thất kỳ.
Tu du khí ngã khứ,
Kiết nhiên vô nhất di.
Tuy nhiên hữu thành hiệu,
Mang mang bất khả kỳ.
Bằng viễn phương huyền thụ,
Đương thì mạc tri chi.
Hà dĩ nhất tử hậu,
Bích thảo sinh tân tỳ (từ).
Thẩn nhĩ thị phụ nhân,
Phủ ngưỡng vô sở ti (tư).
Phấn thân hiệu cân quắc,
Thức mục vô tu my.
Thế đạo hữu như thử,
Nhĩ tâm lương bất khi.
Khốc tử phi vi sinh,
Khảng khái xứng tửu chi.
Phi phi thất tịch vũ,
Hoà lệ vi tân thi.
Dịch nghĩa
Thương ôi, nàng là con gái họ Phạm,
Theo ta đến nay đã bảy năm.
Bỗng chốc nàng bỏ ta mà đi,
Chẳng để lại một mụn con nào cả!
Dẫu rằng đã có lời thề ước mãi bên nhau,
Nhưng nay thì mờ mịt, biết lúc nào gặp lại!
Bạn thì xa, ta đang mong tin bạn,
Lúc đó nàng mất, có ai biết đó là đâu!
Sao mà sau khi nàng mất,
Trên nấm mồ xanh đã lập đền thờ mới rồi.
Huống chi nàng lại là phận đàn bà,
Việc phụng dưỡng cha mẹ không biết trông cậy vào ai.
Nàng đã sẵn sàng đem yếm khăn để kiếm tấm chồng,
Song giụi mắt cũng chẳng có ai đáng mặt mày râu.
Đường đời có những chuyện trớ trêu như vậy,
Song lòng nàng quả thực không lầm khi lấy ta.
Khóc người chết không phải là vì người sống!
Đau buồn ta dâng nâng chén rượu.
Mưa ngâu tháng bảy rơi lã chã,
Hoà với dòng lệ làm bài thơ mới này.