Hạ nhật tầm phu
Hồ Xuân Hương
Xa xôi chăng quản ngại đường đi,
Nắng rực làm chi bấy những hè.
Khắc khoải đã đau lòng cái quốc,
Âu sầu thêm xót dạ con ve.
Người nằm trướng gấm bồ hôi đượm,
Kẻ hái rau tần (1) nước bọt se.
Nào khúc Nam huân (2) sao chẳng gảy,
Để cho bồ liễu phận le te.
(1) rau tần: Loại rau mọc dưới nước. Trong Kinh Thi có bài Thái tần (Hái rau tần) nói về người phụ nữ chăm chỉ hái rau tần rau tảo về cúng gia tiên, nên văn học cổ thường dùng cụm từ “tần tảo” để chỉ người phụ nữ đảm đang, chịu thương chịu khó chăm lo việc nhà.
(2) Nam huân: Nam huân là gió nam ấm áp, ví với cảnh thái bình thịnh trị, có xuất xứ từ Bài ca gió Nam của vua Thuấn. Ở câu thơ này, tác giả mượn tên bài ca xưa để nói về sự mong mỏi có gió nam mát mẻ trong ngày hè.