Vịnh tố nữ đồ / Vịnh tranh tố nữ

Vịnh tố nữ đồ

Thanh xuân toả liễu lãnh tiêu phòng,

Cẩm trục đình châm ngại điểm trang.

Thanh lượng độ tiên phù phất lục,

Đạm hy tán cúc thái sơ hoàng.

Tình si dị tố liêm biên nguyệt,

Mộng xúc tằng liêu trướng đính sương.

Tranh khúc cưỡng khiêu sầu tự bạn,

Oanh ca nhã vịnh các tiêu hương.

詠素女圖

青春鎖柳冷蕭房，

錦軸停針礙點妝。

清亮度蘚浮沸綠，

淡曦散菊彩疏黃。

情痴易訴簾邊月，

夢觸曾撩帳頂霜。

箏曲強挑愁緒絆，

鶯歌雅詠閣蕭香。

Bản dịch của Phạm Thái:

Hương tiêu gác vắng nhặt ca oanh

Bận mối sầu khêu gượng khúc tranh

Sương đỉnh trướng gieo từng giục mộng

Nguyệt bên rèm, tỏ dễ si tình

Vàng tha thướt, cúc tan hơi đạm

Lục phất phơ, rêu đọ rạng thanh

Trang điểm ngại chăm, dừng trục gấm

Phòng tiêu lạnh lẽo khoá xuân xanh.

Giai thoại nói rằng một hôm Phạm Thái ngồi uống rượu với Kiến Xuyên hầu. Kiến Xuyên hầu trông vào bức tranh tố nữ, bảo ông thử uống cạn mười chén, vịnh thơ một bài. Phạm Thái vâng mệnh, cất bút thảo luôn bài này. Hầu xem xong thích lắm, khen là “thanh quan thắng tuyệt” (trong sáng tuyệt vời), từ đấy hầu có ý muốn gả con gái là Trương Quỳnh Như cho Phạm Thái, vì cũng biết là hai người đã yêu nhau. Tuy nhiên, bà mẹ Quỳnh Như không bằng lòng, sau Quỳnh Như bị ép gả cho một người khác, nàng liền tự tử. Từ đấy Phạm Thái buồn bã, chán nản, đi lang thang đây đó, uống rượu làm thơ, tự xưng là Chiêu Lỳ.

Đây là một bài thơ theo lối thuận nghịch độc, đọc xuôi bằng chữ Hán, đọc ngược bằng chữ Nôm. Bản dịch chính là bản đọc ngược của bài thơ bằng chữ Nôm.