Khi một tác phẩm là một kiệt tác...

Nhớ năm xưa mình xem phim Gone With The Wind (Cuốn Theo Chiều Gió) liền biết đây là một kiệt tác, và sẽ không có bộ phim nào đóng lại có thể hay hơn. Quả nhiên như thế. Phim trình chiếu năm 1939 và cho tới bây giờ hơn 80 năm rồi, cũng không có đạo diễn nào có ý định làm một phiên bản mới.  Vài trăm năm nữa thì cũng vậy thôi. 

Phim Thiên Long Bát Bộ năm 2003 cũng như thế với dàn diễn xuất gồm Lưu Diệc Phi, anh chàng thủ vai Đoàn Dự, Hồ Quân thủ vai Tiêu Phong cùng với nàng A Châu hiều dịu và lanh lợi.  Đã 20 năm trôi qua, vài bộ đóng lại quả là nhàm chán, không so được 1 phần. Muốn kiếm được người có vẻ đẹp thần tiên như Lưu Diệc Phi đã khó lại còn phải kiếm một chàng trai phong nhã thư sinh, bẻm mép dễ thương như Đoàn Dự rồi một Hồ Quân khí phách oai hùng thủ vai Tiêu Phong, và một A Châu linh lợi, dịu dàng. Và một đạo diễn tài ba tôn trọng cốt truyện của Kim Dung, v.v. Biết bao là nhân duyên cần phải có và cùng thời điểm tụ họp lại với nhau. Cho dù vài trăm năm nữa, chắc cũng không có phiên bản nào hay hơn. 

Gần 2000 năm trước, Tào Thực, nhà thơ nổi tiếng thất bộ thành thi thời Tam Quốc, vì si mê nhan sắc của nàng Chân thị đã sáng tác thiên trường thi Lạc Thần Phú dài cả hơn trăm câu. Lời lời như gấm thêu hoa để tả nhan sắc nữ thần sông Lạc và bài thơ đã dùng gần hết lời hay ý đẹp để tả người tiên.  Vì thế, cho đến bây giờ cũng không ai có thể tả giai nhân hay hơn được. Cùng lắm thì tương đương, mỗi cái một vẻ.  

Truyện Kiều của Nguyễn Du ăn sâu vào lòng người với sự diễn tả nhân vật, tình cảm, tả cảnh, tả người tới mức tuyệt diệu.  Sẽ không có một tác phẩm truyện thơ nào có thể hơn được cho dù vài ngàn năm sau.   Hơn ngàn năm trước đã có Trích Tiên Lý Bạch với những áng thơ như Tương Tiến Tửu, Hiệp Khách Hành, Trưởng Can Hành, ..., mà thời nay cũng không tác phẩm thơ cùng chủ đề vượt qua được. Thì vài ngàn năm sau nữa cũng vậy thôi. Vì ngôn ngữ của con người có giới hạn. Những bậc thần thánh, đạo tâm ngời ngời như Phật hoàng Trần Nhân Tông, ... văn chương cũng không hơn nhưng danh sĩ.  

Mỗi nhà thơ đều có những áng thơ tâm đắc. Có thể áng thơ của bạn là kiệt tác không chừng. Tất nhiên phải lời hay ý đẹp, có điểm mới lạ.  Mời đọc bài viết về nghệ thuật làm thơ của VT: 

https://thetaleofkieu.lachong.net/prose-van/chia-se-quan-diem-ve-nghe-thuat-lam-tho

Tuy con người  không biết trước tương lai, nhưng có ít nhiều điều tôi không một chút nghi ngờ:  mặt trời ngày mai sẽ mọc, phim Gone With The Wind sẽ không có bản nào đóng hay hơn, truyện Kiều của Nguyễn Du là tuyệt đại tác phẩm cho dù ngàn năm sau, cũng không tác phẩm truyện thơ nào vượt qua, .bản dịch Chinh Phụ Ngâm của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm là kiệt tác và sẽ không có bản dịch nào hay hơn,, nếu có ai chịu dịch,  và ngàn năm sau nữa  cũng sẽ không có một kịch tác gia nào vĩ đai hơn  Shakespeare, ... 

Vương Thanh  

15.11.2023

Prose/Văn       Vương Thanh