Preface – Lời Tựa

There’s a saying among Vietnamese people, “If The Tale of Kiều still exists, the Vietnamese language still exists.” The Tale of Kiều, also known as Kiều, is a masterpiece of Vietnamese literature for about two hundred years, and had been translated since several decades ago, into many languages including English, French, German, Italian and Chinese. It’s a long narrative poem, consisting of 1627 six-eight couplets, that tells the story of a beautiful and talented young girl who sacrificed herself to ransom her father. The poem originally titled “New Cry from a Broken Heart” was written by Nguyễn Du, some time between 1796 and 1802, based on a minor Chinese prose novel, “The Tale of Kim, Vân, Kiều”, written by Thanh Tâm Tài Nhân.

Người Việt có một câu nói, “Truyện Kiều còn, tiếng Việt còn.” Truyện Kiều là một kiệt tác của nền văn chương Việt khoảng 200 năm nay và đã được chuyển dịch từ nhiều thập niên trước qua nhiều thứ tiếng bao gồm tiếng Anh, Pháp, Đức, Ý và Hoa. Truyện Kiều là một truyện thơ gồm 1627 câu lục bát. Truyện Kiều kể về một nàng thiếu nữ tuyệt đẹp và tài hoa đã hy sinh bản thân để chuộc tội cho cha nàng. Truyện thơ này, tựa nguyên thủy là “Đoạn Trường Tân Thanh”, do đại thi hào Nguyễn Du sáng tác, trong khoảng thời gian năm 1796 tới năm 1802. Truyện được dựa từ một truyện tình thể văn xuôi Trung quốc không mấy giá trị của tác giả Thanh Tâm Tài Nhân.

Many Vietnamese readers do not care for the poem story’s plot or its themes. In fact, quite a few consider the story’s plot rather plain and some don’t even like the character Kiều. But that’s of no importance.  What is absolutely so beautiful about Kiều is Nguyễn Du’s supreme art in the depiction of characters, sceneries, events, feelings, emotions, and human nature. Most poets would remember only a few lines of the most famous poems. But Kiều has so many beautiful and remarkable 6-8 couplets that many Vietnamese, not just poets and scholars, can easily remember a couple hundred couplets just on reading if they so choose. The musical tonality of the Vietnamese language, the rhyming structure and the tonal quality of the 6-8 poetry form help people remember the verses easily.

Nhiều độc giả Việt không quan tâm đến cốt truyện hay triết lý, luân lý trong truyện Kiều. Không ít người thấy cốt truyện tầm thường và cũng không thích nhân vật Kiều. Nhưng điều này không đáng kể. Cái đẹp tuyệt diệu của Truyện Kiều nằm ở nghệ thuật cao siêu tuyệt đỉnh của Nguyễn Du trong phép làm thơ diễn tả nhân vật, tình và cảnh, bản chất con người, v.v. Hầu hết những áng thơ nổi tiếng, nhiều thi sĩ chỉ nhớ mỗi bài vài câu. Nhưng Truyện Kiều có rất nhiều câu lục bát rất ấn tượng, nên nhiều người không cứ là nhà thơ hay học giả, có thể thuộc làu vài trăm câu nếu họ muốn. Tính chất âm nhạc trong ngôn ngữ Việt và thể thơ lục bát giúp người đọc dễ nhớ những câu thơ yêu thích.

This translation of Kiều is quite special in its goals and presentation. The poetry classic is divided into several chapters and each chapter divided into various paragraphs for ease of reading and reference. Each page contains two columns, one in English and the other in Vietnamese, to allow full enjoyment of seeing how the original is translated. The book is not meant just for the English reader, but also for the Vietnamese. The Viet original includes quite a few annotations to explain difficult Vietnamese words and classic references. Footnotes are provided directly on the same page as the verses, to allow immediate lookup. For the English translation, I oftentimes baked in an explanation into the translated verse, when possible and can be done well, to make the reading more enjoyable.

Quyển sách này rất đặc biệt trên phương diện trình bày và mục tiêu của dịch giả. Thơ Kiều được chia thành nhiều chương, mỗi chương được chia thành nhiều đoạn để đọc và tham khảo dễ dàng hơn. Mỗi trang chia thành hai cột, cột tiếng Anh và tiếng Việt để người đọc có thể đối chiếu và thưởng thức câu thơ nguyên tác được dịch qua tiếng Anh như thế nào. Quyển sách không chỉ dành cho độc giả tiếng Anh, mà cũng cho độc giả người Việt. Phần tiếng Việt cũng có ít nhiều chú thích để giải nghĩa từ ngữ khó hiểu và điển tích. Những ghi chú được đặt cùng trang với những câu thơ để tìm hiểu ý nghĩa dễ dàng. Bản tiếng Anh, thì những câu thơ dịch cũng nhiều khi bao gồm điển tích một cách tự nhiên để độc giả thưởng thức dễ dàng hơn.

Each translation of Kiều is the translator’s own interpretation of the classic. Being a bilingual poet, after having translated some hundreds of poems and songs by various authors to English, I felt the call of Kiều to take the greatest classic of Vietnamese poetry and literature and create a poetic translation to share the beauty of this Vietnamese classic with lovers of literature around the world. As a poet, I know that all worthy poets consider each word very carefully for meaning, sound, feel, lightness, heaviness, rhythm, rhyme, and so on. Thus, I prefer to translate as closely as possible to the poet’s verse, out of respect for the poet’s choice of words, with a balance towards rhythm and rhyme, and most importantly,  without any compromise on the meaning or naturalness of expression. There are many ways of saying the same thing, but it’s how a great poet says it, that makes it remarkable and beautiful.

Mỗi bản dịch Kiều là sự phiên dịch theo sự hiểu biết của mỗi dịch giả. Là một nhà thơ song ngữ, sau khi hoàn tất chuyển dịch vài trăm bài thơ và lời nhạc của nhiều tác giả, tôi chợt nghe tiếng gọi của nàng Kiều kêu gọi mình đem đệ nhất kiệt tác của nền văn chương Việt làm một bản dịch Anh ngữ đậm chất thơ để chia sẻ cái đẹp của thơ Việt với những người yêu quý văn chương khắp nơi trên thế giới. Là một nhà thơ, tôi biết là những thi sĩ danh tiếng cân nhắc từng câu, từng chữ trong câu thơ rất kỹ lưỡng trên phương diện ý nghĩa, âm điệu của chữ, lời, cảm giác, chữ nghe nặng hay nhẹ, vần diệu, v.v. Vì vậy, tôi thiên về dịch càng sát những lời thơ đẹp của tác giả như có thể, để tỏ lòng tôn trọng sự lựa chọn ngôn từ của họ, nhưng điều quan trọng hơn hết là giữ gìn ý nghĩa của câu thơ và sự tự nhiên. Có rất nhiều cách để nói một điều gì đó, nhưng một nhà thơ tài hoa diễn tả như thế nào, mới là điều đẹp đẽ và đáng nói.

I hope this English translation will help young Vietnamese abroad learn more about their motherland’s literary heritage. I’d like to borrow the humble words of Poet Nguyễn Du, with a little modification, to wish the reader:

“Crude words, roughly translated, and long-winded.

Hopefully, it will give you a few pleasant hours in the long night. “

Tôi hy vọng bản dịch tiếng Anh này sẽ giúp cho bạn trẻ Việt ở hải ngoại được hiểu thêm về gia sản văn chương của Quê Mẹ. Tôi cũng xin mượn lời rất khiêm tốn của thi hào Nguyễn Du và sửa một chút để chúc độc giả:

Lời quê phóng dịch dông dài

Mua vui cũng được một vài trống canh.

Vương Thanh

Hồng Thành, 2022