Bài ca ngất ngưởng
Nguyễn Công Trứ
Vũ trụ nội mạc phi phận sự, (1)
Ông Hi Văn tài bộ (2) đã vào lồng.
Khi Thủ khoa, khi Tham tán, khi Tổng đốc Đông,
Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng.
Lúc bình Tây, cờ đại tướng,
Có khi về Phủ doãn Thừa Thiên.
Đô môn giải tổ chi niên, (3)
Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng. (4)
Kìa núi nọ phau phau mây trắng,
Tay kiếm cung mà nên dạng từ bi.
Gót tiên theo đủng đỉnh một đôi dì, (5)
Bụt cũng nực cười ông ngất ngưởng.
Được mất dương dương người tái thượng, (6)
Khen chê phơi phới ngọn đông phong.
Khi ca, khi tửu, khi cắc, khi tùng,
Không Phật, không tiên, không vướng tục.
Chẳng Trái, Nhạc cũng vào phường Hàn, Phú, (7)
Nghĩa vua tôi cho vẹn đạo sơ chung. (8)
Trong triều ai ngất ngưởng như ông!
(1) vũ trụ nội mạc phi phận sự: trong vũ trụ chẳng có chuyện gì không phải phận sự của ta
(2) tài bộ: tài năng lớn đã bộc lộ thành phong cách, bộ dạng
(3) dô môn: cửa kinh đô; giải tổ chi niên: năm cởi áo mũ : năm cáo quan về hưu
(4) cưỡi bò có đeo nhạc ngựa. đem mo cau buộc đuôi bò, nói là che miệng thế gian
(5) đi chơi chùa, lại đem cô đầu đi theo
(6) người tái thượng: người ở trên cửa ải, người thái cổ, không quan tâm được/mất, khen/chê.
(7) chẳng được như Trái Tuân, Nhạc Phi thì cũng vào hạng Hàn Kỳ, Phú Bật, (những danh tướng)
(8) đạo sơ chung: nghĩa thủy chung