Phần 4, đoạn 1

Kiều Loan

... Khuya rồi tiếng hát ai nghe đó? Cười hộ người điên cuộc đổi thay

Ngay đêm hôm ấy, trong một căn hầm nhà ngục.

Tường đá nặng nề như đè chặt lấy người.

Một cửa giữa, có bậc đá lên mặt đất.

Một cửa bên thông sang hầm bên cạnh.

Trong hầm, một chiếc chõng tre, chỗ nằm của

Người Què. Một bình nước. Đầu chõng: một ngọn nến.

Khi mở màn, văng vẳng tiếng chiêng trống

Từ một bãi pháp trường đang xử trảm tội nhân,

Người Què đang nằm bỗng chống tay ngồi dậy nghe ngóng.

Tiếng chiêng trống mỗi lúc một rõ. Lúc đó vào đầu giờ Tuất.


Người què:

Lại chém người! Chúa Nguyễn lại chém người!


(Một lát)


Khi gà lên chuồng,

Lũ oan hồn rền rĩ khắp non sông

Còn nói chi người giả dại, giả ngông

Lấy men rượu mở tấm lòng khí tiết

Còn nói chi người đề thơ lá biếc

Gửi tin về Chúa cũ sóng đưa veo

Còn nói chi người luyện võ lưng đèo

Đem tuổi trẻ gửi bánh xe vong quốc

Chết là hết! khi bàn cờ tàn cuộc

Thì mặc chàng tiểu tốt tạo thời cơ

Ai khôn ngoan nên vào ngục đợi chờ

Sự thắng bại mặc giời cao xếp đặt.


Tiếng Kiều Loan (bên cạnh hát véo von):

Sống chật đất, chết thêm dầy đất

Thà tan theo trăng rõi chân mây

Tìm hơi thở cũ mà say

Hát trên nội cỏ với bầy ma thiêng.


Người què (cười):

Giọng hát những người điên

Nghe ra nhiều lý thú

Bây giờ chưa muốn ngủ

Thì mời bạn sang chơi

Gây lấy một cuộc cười

Cho nhà tù đỡ rét

(Chợt buồn rầu, se sẽ ngâm)

Ba năm chẳng biết giăng tròn khuyết

Đêm nay giăng xế đến đâu rồi?

Mắt ta nhìn mãi tường rêu đá

Cũng hoá thành giăng lạnh lẽo soi

Ta mất đêm rằm quê vợ cũ

Mất ngày rồng rắn tuổi lên mười

Vợ ta trách mãi người trong ngục

Quên bẵng tình giăng muôn dặm khơi

Ví ta mượn cánh con chim nhạn

Sẽ vút trời xanh thăm thẳm sâu

Mỏ ngậm giăng về thăm vợ cũ

Nhìn xem ngực yếm có phai mầu!