Ngoạ Long cương vãn

1.Cửa xe chầu trực sớm trưa  

Thấy thiên Võ cử đời xưa luận rằng

An, nguy, trị, loạn, đạo hằng

Biết thời sự ấy ở chưng sĩ hiền

Hán từ tộ rắn vận thuyền

Ba phân chân vạc, bốn bên tranh hùng

Nhân tài tuy khắp đời dùng

Đua chen trường lợi áng công vội giành

Nào ai lấy đạo giữ mình

Kẻ đua với Nguỵ, người dành về Ngô

11. Nam Dương có kẻ ẩn nho

Khổng Minh là chữ, trượng phu khác loài

Một mình vẹn đủ ba tài

Phúc ta gẫm ắt ý trời hậu vay

Điềm lành thuỵ lạ đã hay

Đời này sinh có tài này ắt nên

Bèn xem lằng lặng một hiên

Nhà tranh lều cỏ tính quen bơ sờ

Ba căn phong nguyệt hứng thừa

Bốn mùa đều có xuân ưa bốn mùa

21. Nước non khéo vẽ nên đồ

Thấp cao phượng diễu, quanh co rồng nằm

Vững bền chủ khách chiêu đăm

Minh đường rộng mở thiên tâm phẳng bằng

Tri âm những đấng khác hằng

Trúc tùng bầu bạn, mây giăng láng giềng

Đất lành cấu khí linh thiêng

Một bầu thế giới thiên nhiên hữu tình

Lâm tuyền trong có thị thành

Phàm trần tựa ít, cảnh thanh thêm nhiều

31. Thú vui bốn thú thêm yêu

Kìa ngư, nọ mục, ấy tiều, này canh

Hạc già chực cửa nghe kinh

Trái dâng màu thắm, thức xanh vượn quỳ

Gác tường bóng trúc thưa che

Ngõ đua hạnh tía, hiên khoe cúc vàng

Khúc cầm cổ cẩm cung xoang

Ca ngâm Lương phủ đạo càng hứng mau

Cửa kho vô tận xiết đâu

Thú vui ta thú, ai dầu mặc ai

41. Thanh nhàn dưỡng tính hôm mai

Ghềnh trong cuốc nguyệt, bãi ngoài cày mây

Lợi danh nào chút nhúng tay

Chẳng hiềm tạo vật, không say thế tình

Dựa song hé bức mành mành

Gẫm chưng trời đất công danh mấy người

Doãn chưa đặng lễ Thang mời

Cày kia chưa dễ buông nơi nội Sằn

Lã dù chưa gặp xe Văn

Câu kia chưa dễ gác cần Bàn Khê

51. Gẫm xem thánh nọ hiền kia

Tài này nào có khác gì tài xưa

Làu thông trận pháp binh cơ

Lược thao đã đọc thất thư lại bàn

Huyền vi làu biết thế gian

Máy linh trời đất tuần hoàn làu thông

Thảo lai trong có anh hùng

Miếu đường chống vững thấy còn tài cao

Có phen xem tượng thiên tào

Kìa ngôi khanh tướng nọ sao quân thần

61. Có phen binh pháp diễn trần

Điểu là xà trận, phong vân ấy đồ

Có phen thơ túi rượu hồ

Thanh y sớm chực, hề nô tối mời

Chốn trong danh giáo có vui

Bàng nhân chẳng biết rằng người ẩn tiên

Hùm ngâm gió thổi tự nhiên

Chúa tôi sao khéo hợp duyên thay là

Ngạc thư mở phút tâu qua

Xe loan tạm khuất hai ba phen vời

71. Dốc lòng phò chúa giúp đời

Xoay tay kinh tế, ra tài đống lương

Cá mừng gặp nước Nam Dương

Rồng may Thiên Hán vội vàng làm mưa

Chín lần lễ đãi quân sư

Phấn vua lây bén móc mưa gội nhuần

Hai vai gánh nặng quân thân

Chín phần ở thảo, mười phần trọn ngay

Bính quyền việc nẩy đương tay

Lâm cơ chế thắng, một này địch muôn

81. Trận bày Bác Vọng thiêu đồn

Bạch Hà dụng thuỷ Hầu Đôn chạy dài

Ra cờ mới biết sức trai

Có tài thiệt chiến có tài tâm công

Giá nghiêm thuyền dựa vịnh sông

Đón muôn tên Nguỵ nộp cùng Chu lang

Hoả công dâng chước lạ nhường

Gió ngàn Xích Bích thổi tàn Nguỵ binh

Hoa Dung khiển tướng phân doanh

Gian hùng sớm đã nép mình phá gan

91. Thần cơ bí kế chước toan

Kinh Châu trước hẹn giục thuyền rước sau

Hoà thân đôi chước dấu nhau

Tiên sinh chước ấy Ngô hầu kế sa

Chước dùng bảy bắt bảy tha

Oai trời nhường ấy giặc đà chạy tênh

Có phen bắc phạt ra binh

Tiết bền vàng đá, nhật tinh ấy lòng

Éo le thiên thuỷ chước dùng

Khương Duy sớm đã kế cùng bó tay

101. Thần tiên mấy chước xa bày

Đào Châu lá rụng, lò bay phới ngàn

Trên thành làm chước gảy đàn

Sa cơ, Trọng Đạt nép gan kinh hồn

Nỏ trời phục cửa Kiếm Môn

Mã Lăng mất vía Bàng Quyên khác gì

Chước nào chước chẳng ngoan nguỳ

Chốn thì lưu mã, chốn thì mộc ngưu

Rất bền đánh dựng công nhiều

Hoa di tiếng dậy, dã triều danh hay

111. Khăng khăng một tiết thảo ngay

Tôn phù chính thống sáng tày nhật tinh

Sửa sang nghiêm cẩn phân doanh

Tôi loàn con giặc chạy tênh bời bời

Hán gia chín vạc phù trì

Suy thôi lại thịnh, nguy thì lại an

Công lênh kể ở nhà quan

Cây bằng thạch trụ Thái sơn kia là

Non xanh, nước biếc chẳng già

Trai mà nhường ấy đích là nên trai

121. So xem đời lẽ đâu hai

Tài này ấy chẳng là tài quân sư

Luận đời Tam Quốc hữu dư

Luận đời tam đại còn chờ nhẫn sau

Hai triều tù gót nhẫn đầu

Bái tướng phong hầu ai dễ dám ghen

Muôn đời nhân vật kính khen

Để công trúc bạch, chép tên cân, thường

Phúc trời còn tỏ lòng cương

Ắt là Hán thất khôn lường thịnh suy

131. Hưng vong bỉ thái có thì

Chớ đem thành bại mà suy anh hùng

Chốn này thiên hạ đời dùng

Ắt là cũng có Ngoạ Long ra đời

Chúa hay dùng đặng tôi tài

Mừng xem bốn bể dưới trời đều yên

Đào Duy Từ